Evropij
Europij je kemični element s simbolom Eu in atomskim številom 63. Europij je daleč najbolj reaktivni lantanid, ki ga je treba hraniti pod inertno tekočino, da ga zaščitimo pred atmosferskim kisikom ali vlago. Europij je tudi najmehkejši lantanid, saj ga je mogoče z nohtom vdreti in enostavno rezati z nožem. Ko odstranimo oksidirano plast, je vidna sijoče bela kovina. Evropij je bil izoliran leta 1901 in se imenuje po celini Evropi.[6] Ker je evropij tipičen član lantanidne serije, običajno prevzame oksidacijsko stanje +3, oksidacijsko stanje +2 pa je bolj pogosto. Vse europijeve spojine z oksidacijskim stanjem +2 so rahli reducenti. Europij nima pomembnejše biološke vloge in je v primerjavi z drugimi težkimi kovinami razmeroma nestrupen. Večina aplikacij europija izkorišča fosforescenco evropijevih spojin. Europij je eden najbolj redkih med redkimi zemljami na Zemlji.[7]
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Evropij | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Izgovarjava | IPA: [ɛvˈroːpij] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Videz | srebrno bel, z rumenkastim odtenkom;[1] vendar je redko viden zaradi oksidacije | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Standardna atomska teža Ar, std(Eu) | 151,964(1)[2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Evropij v periodnem sistemu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vrstno število (Z) | 63 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Skupina | n/a | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Perioda | perioda 6 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Blok | blok f | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Razporeditev elektronov | [Xe] 4f7 6s2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Razporeditev elektronov po lupini | 2, 8, 18, 25, 8, 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fizikalne lastnosti | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Faza snovi pri STP | trdnina | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tališče | 826 °C | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vrelišče | 1529 °C | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gostota (blizu s.t.) | 5,264 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| v tekočem stanju (pri TT) | 5,13 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Talilna toplota | 9,21 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Izparilna toplota | 176 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Toplotna kapaciteta | 27,66 J/(mol·K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parni tlak
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lastnosti atoma | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oksidacijska stanja | 0,[3] +2, +3 (rahlo bazični oksid) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | Paulingova lestvica: 1,2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ionizacijske energije |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atomski polmer | empirično: 180 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kovalentni polmer | 198±6 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_NIST_ASD_emission_spectrum.png) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Druge lastnosti | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pojavljanje v naravi | prvobitno | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kristalna struktura | telesno centrirana kubična (tck) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Temperaturni raztezek | poly: 35,0 µm/(m⋅K) (pri s.t.) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Toplotna prevodnost | est. 13,9 W/(m⋅K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Električna upornost | poly: 0,900 µΩ⋅m (pri s.t.) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Magnetna ureditev | paramagnetik[4] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Magnetna susceptibilnost | +34.000,0·10−6 cm3/mol[5] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Youngov modul | 18,2 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Strižni modul | 7,9 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Stisljivostni modul | 8,3 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Poissonovo razmerje | 0,152 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Trdota po Vickersu | 165–200 MPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Številka CAS | 7440-53-1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zgodovina | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Poimenovanje | po Evropi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Odkritje in prva izolacija | Eugène-Anatole Demarçay (1896, 1901) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Najpomembnejši izotopi evropija | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sklici
uredi- ↑ Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2. izd.). Butterworth-Heinemann. str. 112. ISBN 978-0-08-037941-8.
- ↑ Meija, Juris; in sod. (2016). »Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)«. Pure and Applied Chemistry. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
- ↑ Yttrium and all lanthanides except Ce and Pm have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). »Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides«. Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017. and Arnold, Polly L.; Petrukhina, Marina A.; Bochenkov, Vladimir E.; Shabatina, Tatyana I.; Zagorskii, Vyacheslav V.; Cloke (15. december 2003). »Arene complexation of Sm, Eu, Tm and Yb atoms: a variable temperature spectroscopic investigation«. Journal of Organometallic Chemistry. 688 (1–2): 49–55. doi:10.1016/j.jorganchem.2003.08.028.
- ↑ Lide, D. R., ur. (2005). »Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds«. CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th izd.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
- ↑ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. str. E110. ISBN 0-8493-0464-4.
- ↑ »Periodic Table: Europium«. Royal Society of Chemistry.
- ↑ Stwertka, Albert.
