Slika:Oswiadczenie Emilii Plater dotyczace jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.jpg

Izvorna datoteka(6.826 × 8.805 točk, velikost datoteke: 20,73 MB, MIME-vrsta: image/jpeg)


Polski: Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.   (Wikidata search (Cirrus search) Wikidata query (SPARQL)  Create new Wikidata item based on this file)
Avtor
Emilia Plater
Naslov
Polski: Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.
Opis

Powstanie listopadowe objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie oraz część Ukrainy i Białorusi. Powstanie wybuchło także na Litwie, gdzie już w grudniu 1830 r. domagano się od dyktatora wkroczenia wojsk, uważając, iż w ten sposób można zadać ciężki cios planom strategicznym Mikołaja I, uniemożliwić akcję zaczepną w Królestwie Polskim i nadszarpnąć prestiż Rosji w opinii europejskiej. Chłopicki prowadził jednak politykę zmierzająca do stłumienia powstania i nie zamierzał podejmować wyprawy na Litwę. Bezczynność tę przerwali z własnej inicjatywy mieszkańcy Litwy. Powstanie litewskie pokazało dobrą organizację, zaopatrzenie i wielką ofiarność patriotyczną. Ujawniło też sporo utalentowanych, lokalnych przywódców i uczestników walk (Karol Przezdziecki, Onufry Jacewicz czy Emilia Plater i jej kuzyn Cezary). Jednak zryw niepodległościowy na Litwie już w połowie 1831 r. zakończył się niepowodzeniem. Powstanie upadło z powodu złego dowodzenia i wadliwej taktyki. Czynny udział w powstaniu listopadowym na Litwie wzięła Emilia Plater. W końcu marca 1831 r. w miejscowości Dusiaty, pod rozwinięta flagą polską wezwała lud do walki. W kwietniu i maju 1831 r. uczestniczyła w działaniach zgrupowania powstańczego Karola Załuskiego, a w czerwcu dołączyła do przybyłego z Królestwa Polskiego oddziału kawalerii gen. Dezyderego Chłapowskiego, który mianował ją honorowym dowódcą 1. kompanii formowanego właśnie 25. pułku piechoty liniowej w Kownie. Później znalazła się w korpusie gen. Antoniego Giełguda, ale po klęsce powstania odmówiła przejścia wraz z jego armią granicy pruskiej. W czasie przedzierania się w kierunku Warszawy zachorowała i 23 XII 1831 r. zmarła w Justianowie koło Sejn, wycieńczona wojennymi trudami. Prezentowany dokument jest oświadczeniem Emilii Plater, z jej oryginalnym podpisem, spisanym w Antuzowie w pow. nowoaleksandrowskim, gub. kowieńskiej, o dobrowolnym, powodowanym jedynie miłością do Ojczyzny, wstąpieniu do oddziału powstańczego.

Emilia Plater stała się symbolem nieugiętej woli narodu walczącego o wyzwolenie spod obcej okupacji i bohaterstwa kobiet polskich walczących o niepodległość. W opinii europejskiej została Joanną d’Arc powstania listopadowego. Głównym promotorem legendy o jej bohaterstwie stał się Adam Mickiewicz, którego ballada „Śmierć pułkownika” zadecydowała o jej narodowej nieśmiertelności. Obok Emilii Plater w partyzanckich oddziałach na Litwie walczyły m.in. Maria Prószyńska, Maria Raszanowiczówna, Wilhelmina Kasprowiczówna, Antonina Romaszewska, pełniąc funkcje łączników, kurierów, przewodników, przewoziły broń i dostarczały informacje o nieprzyjacielu.
Datum 25. marca 1831
date QS:P571,+1831-03-25T00:00:00Z/11
Medij papirju
medium QS:P186,Q11472
institution QS:P195,Q7209884
Inventarna številka
AGAD, Archiwum Platerów z Antuzowa, sygn. 214, s. 1
Opombe

Rkps, oryg., jęz. polski, karta papierowa w aktach luźnych z jednostki: „Akta i listy t. s. Emilii Plater”.

Miejsce powstania: Antuzów
Język dokumentu: pol.
Druk/rękopis: rękopis
Forma: oryginał
Vir posnetka/fotograf
Dovoljenje
(Nadaljnja uporaba datoteke)
Public domain

To delo je v javni domeni tudi v državah in na območjih, kjer trajajo avtorske pravice za časa avtorjevega življenja in še 100 let ali manj po tem.


Na stran morate dodati tudi oznako za javno domeno v Združenih državah Amerike, s katero razložite, zakaj je delo v javni domeni v Združenih državah Amerike.

Napisi

Dodajte enovrstični opis, kaj ta datoteka predstavlja

Predmeti, prikazani v tej datoteki

motiv

Zgodovina datoteke

Kliknite datum in čas za ogled datoteke, ki je bila takrat naložena.

Datum in časSličicaVelikostUporabnikKomentar
trenutno07:07, 15. januar 2020Sličica za različico z datumom 07:07, 15. januar 20206.826 × 8.805 (20,73 MB)Renata3Cropped 6 % horizontally, 5 % vertically using CropTool with lossless mode.
14:30, 31. marec 2014Sličica za različico z datumom 14:30, 31. marec 20147.284 × 9.261 (22,49 MB)Karol Zglinski{{Artwork |author = Emilia Plater |title = {{pl|1= Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.}} |description = Powstanie listopadowe objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie oraz częś...

Datoteka je del naslednje 1 strani slovenske Wikipedije (strani drugih projektov niso navedene):

Globalna uporaba datoteke

To datoteko uporabljajo tudi naslednji vikiji:

Metapodatki